Η Κάνδανος, ένα μικρό χωριό της Κρήτης, έμελλε να γίνει ένα από τα μνημεία της ναζιστικής θηριωδίας κατά τη διάρκεια του Β‘ Παγκοσμίου Πολέμου. Το ολοκαύτωμα της Κανδάνου στις 2 Ιούνη 1941 ήταν απάντηση των Γερμανών εισβολέων στην ηρωική αντίσταση του λαού της Κρήτης, στο έπος που γράφτηκε στην Ιστορία ως «Μάχη της Κρήτης».
Λίστα αντικειμένων
Παρασκευή 02 Ιούν 2023
- 1941– Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Γερμανοί αλεξιπτωτιστές εκτελούν τους άρρενες κατοίκους του χωριού Κοντομαρί των Χανίων, ως αντίποινα για τη συμμετοχή του ντόπιου πληθυσμού στη Μάχη της Κρήτης. Είναι τα πρώτα από μία σειρά αντιποίνων που θα γίνουν στην Κρήτη από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής.
2 Ιουνίου 1941: Το ολοκαύτωμα της Κανδάνου
1941 Η Κάνδανος Χανίων ισοπεδώνεται και καίγεται από τους ναζί. Το ολοκαύτωμα ήταν απάντηση στην ηρωική αντίσταση του λαού της περιοχής στους Γερμανούς («Μάχη της Κρήτης»). Είναι τα πρώτα από μία σειρά αντιποίνων που θα γίνουν στην Κρήτη από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής. Τη Δευτέρα 2 Ιούνη αρχίζει ο ανελέητος βομβαρδισμός του χωριού, ενώ στη συνέχεια τα τμήματα που μπήκαν στο χωριό έκαψαν όλα τα σπίτια. Η Κάνδανος γίνεται ολοκαύτωμα. Οι ναζί συγκεντρώνουν κατά ομάδες τους κατοίκους και αρχίζουν οι εκτελέσεις. Τις αμέσως επόμενες ημέρες οι ναζί τοποθετούν δύο πινακίδες — επιγραφές στην είσοδο και έξοδο του χωριού, γραμμένες στα γερμανικά και τα ελληνικά. Η πρώτη πινακίδα έγραφε: «Διά την κτηνώδη δολοφονία Γερμανών αλεξιπτωτιστών, αλπινιστών και του μηχανικού από άνδρες, γυναίκες, παιδιά και παπάδες μαζί και διότι ετόλμησαν να αντισταθούν κατά του μεγάλου Ράιχ κατεστράφη την 3/6/41 η Κάνδανος εκ θεμελίων διά να μην επανοικοδομηθεί πλέον ΠOTE». H δεύτερη πινακίδα έγραφε: «Ως αντίποινον των οπλισμένων πολιτών ανδρών και γυναικών εκ των όπισθεν δολοφονηθέντων Γερμανών στρατιωτών κατεστράφη η Κάνδανος». Ομως, το 1943 «φιλοτέχνησαν» και τρίτη μαρμάρινη στήλη που ανέφερε: «Εδώ υπήρχε η Κάνδανος, κατεστράφη προς εξιλασμόν της δολοφονίας 25 Γερμανών Στρατιωτικών».
Τη Δευτέρα 2 Ιούνη αρχίζει ο ανελέητος βομβαρδισμός του χωριού, ενώ στη συνέχεια τα τμήματα που μπήκαν στο χωριό έκαψαν όλα τα σπίτια. Η Κάνδανος γίνεται ολοκαύτωμα. Οι ναζί συγκεντρώνουν κατά ομάδες τους κατοίκους και αρχίζουν οι εκτελέσεις. Τις αμέσως επόμενες ημέρες οι ναζί τοποθετούν δύο πινακίδες — επιγραφές στην είσοδο και έξοδο του χωριού, γραμμένες στα γερμανικά και τα ελληνικά. Η πρώτη πινακίδα έγραφε: «Διά την κτηνώδη δολοφονία Γερμανών αλεξιπτωτιστών, αλπινιστών και του μηχανικού από άνδρες, γυναίκες, παιδιά και παπάδες μαζί και διότι ετόλμησαν να αντισταθούν κατά του μεγάλου Ράιχ κατεστράφη την 3/6/41 η Κάνδανος εκ θεμελίων διά να μην επανοικοδομηθεί πλέον ΠOTE». H δεύτερη πινακίδα έγραφε: «Ως αντίποινον των οπλισμένων πολιτών ανδρών και γυναικών εκ των όπισθεν δολοφονηθέντων Γερμανών στρατιωτών κατεστράφη η Κάνδανος». Ομως, το 1943 «φιλοτέχνησαν» και τρίτη μαρμάρινη στήλη που ανέφερε: «Εδώ υπήρχε η Κάνδανος, κατεστράφη προς εξιλασμόν της δολοφονίας 25 Γερμανών Στρατιωτικών».
- 455: Βάνδαλοι μπαίνουν στη Ρώμη και τη λεηλατούν για δύο εβδομάδες. Φεύγοντας παίρνουν μαζί τους μεγάλο μέρος των θησαυρών της πόλης καθώς και ομήρους, μεταξύ των οποίων την αυτοκράτειρα Λικινία Ευδοξία και τις κόρες της, Ευδοκία και Πλακεντία.
- 1098: Λήγει η πρώτη πολιορκία της Αντιόχειας καθώς οι δυνάμεις των σταυροφόρων καταλαμβάνουν την πόλη.
- 1692: Η Μπρίτζετ Μπίσοπ είναι το πρώτο πρόσωπο που δικάζεται στη δίκη των μαγισσών του Σάλεμ, στο Σάλεμ της Μασαχουσέτης. Θα κριθεί ένοχη ένοχη και θα εκτελεστεί στις 10 Ιουνίου.
- 1793: Ο Φρανσουά Ανριό, αρχηγός της Παρισινής Εθνοφρουράς, συλλαμβάνει 22 Γιρονδίνους που επιλέχθηκαν από τον Ζαν Πολ Μαρά, θέτοντας τις βάσεις για τη Βασιλεία του Τρόμου.
- 1740 Γεννήθηκε Ντονατιέν Αλφόνς Φρανσουά ντε Σαντ, γνωστότερος ως Μαρκήσιος Ντε Σαντ, Γάλλος αριστοκράτης και συγγραφέας τολμηρών βιβλίων, από το όνομά του οποίου προήλθε ο όρος σαδισμός
- 1800 Πραγματοποιείται ο πρώτος εμβολιασμός κατά της ευλογιάς στη Νότια Αμερική.
- 1823: Κρήτες αγωνιστές νικούν τους Τούρκους στο στενό Κανδάνου Χανίων.
- 1825: Ο Ελληνικός Επαναστατικός Στόλος υπό τον Ανδρέα Μιαούλη νικά τον Οθωμανικό στο λιμάνι της Σούδας.
- 1882 Πεθαίνει ο Ιταλός Τζουζέπε Γκαριμπάλντι, από τους αρχηγούς της αστικοδημοκρατικής πτέρυγας κινήματος για την ενοποίηση της Ιταλίας.
- 1883: Διεξάγεται στην Ιντιάνα των ΗΠΑ ο πρώτος ανεπίσημος αγώνας μπέιζμπολ, που παίζεται κάτω από το φως προβολέων, μεταξύ των ομάδων Fort Wayne και Quincy (19-11).
- 1891: Υιοθετείται από τη Διεθνή Ένωση Ποδοσφαίρου -την οποία αποτελούν οι ομοσπονδίες Αγγλίας, Σκωτίας, Ουαλίας και Ιρλανδίας- ο κανονισμός του πέναλτι. Υπήρξε μία ιδέα του Ιρλανδού επιχειρηματία και τερματοφύλακα, Γουίλιαμ ΜακΚραμ.
- 1896: Ο Γκουλιέλμο Μαρκόνι κάνει αίτηση χορήγησης ευρεσιτεχνίας για τη νέα του εφεύρεση συσκευής μετάδοσης παλμών και ηλεκτρικών σημάτων.
- 1897: Ο Αμερικανός συγγραφέας, Μαρκ Τουέιν, αντιδρώντας σε φήμες που τον ήθελαν νεκρό, απαντά μέσα από τη New York Journal: «Οι φήμες για τον θάνατό μου ήταν μια υπερβολή».
- 1904 Γεννήθηκε ο Τζόνι Βαϊσμίλερ, Aμερικανός κολυμβητής (πέντε φορές Ολυμπιονίκης) και ηθοποιός (“Ταρζάν”)
- 1905: Μετά τη δολοφονία του Έλληνα πρωθυπουργού, ο Δημήτριος Ράλλης αναλαμβάνει την αρχηγία του δηλιγιαννικού κόμματος και σχηματίζει ξανά κυβέρνηση, που διατηρείται στην εξουσία έξι μήνες.
- 1912: Ο Καρλ Λομλ ιδρύει τα κινηματογραφικά Universal Studios.
- 1919: Αναρχικοί προκαλούν ταυτόχρονη έκρηξη βομβών σε οκτώ διαφορετικές πόλεις των ΗΠΑ.
- 1923 Πέθανε ο Αργύρης Εφταλιώτης, ένας από αυτούς που διαμόρφωσαν τη γλώσσα της λογοτεχνίας
- 1924: Ο Αμερικανός πρόεδρος, Κάλβιν Κούλιτζ, υπογράφει νόμο με τον οποίο χορηγείται υπηκοότητα σε όλους τους ιθαγενείς Αμερικανούς που γεννήθηκαν εντός των εδαφικών ορίων των Ηνωμένων Πολιτειών.
- 1933: Η ελληνική αποστολή αναχωρεί για το Λονδίνο, προκειμένου να προβεί στον οριστικό διακανονισμό του εξωτερικού δημόσιου χρέους της χώρας.
- 1937: Ηλεκτροκινείται ο σιδηρόδρομος Κηφισιάς.
- 1941: Γερμανοί αλεξιπτωτιστές εκτελούν τους άρρενες κατοίκους του χωριού Κοντομαρί των Χανίων, ως αντίποινα για τη συμμετοχή του ντόπιου πληθυσμού στη Μάχη της Κρήτης. Είναι τα πρώτα από μία σειρά αντιποίνων από τα στρατεύματα κατοχής.
- 1941: Ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών, Χρύσανθος, αρνείται να ορκίσει την κυβέρνηση των δωσίλογων του Τσολάκογλου και καθαιρείται.
- 1943: Το ελληνικό αντιτορπιλικό «Βασίλισσα Όλγα», μαζί με το αγγλικό αντιτορπιλικό «Τζέρβις», καταναυμαχούν και βυθίζουν ιταλική νηοπομπή παρά τις ακτές της Καλαβρίας.
- 1944: Σφαγή του Δοξάτου, Οι Γερμανοί πυρπολούν το Δοξάτο Δράμας και φονεύουν 223 Έλληνες αμάχους.
- 1946: Οι Ιταλοί επιλέγουν με δημοψήφισμα τη μετατροπή του πολιτεύματος από μοναρχία σε δημοκρατία και ο βασιλιάς Ουμβέρτος Β’ εξορίζεται.
- 1952: Ξεκινά η πρώτη τηλεοπτική μετάδοση στο Κεμπέκ του Καναδά η οποία είναι η πρώτη, που μεταδίδεται τηλεοπτικά σε όλο τον κόσμο. Την ίδια ημέρα, γίνεται και η πρώτη τηλεοπτική μετάδοση της Eurovision.
- 1953: Πραγματοποιείται η στέψη της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ της Αγγλίας και η οποία είναι η πρώτη που μεταδίδεται τηλεοπτικά σε όλο τον κόσμο.
- 1954 Ο Τίτο επισκέπτεται την Ελλάδα. Η κυβέρνηση προχωρεί σε αθρόες προληπτικές συλλήψεις κομμουνιστών και ΕΔΑϊτών.
- 1955: Οι ηγέτες της Γιουγκοσλαβίας και της ΕΣΣΔ, Γιόσιπ Μπροζ Τίτο και Νικίτα Χρουστσόφ, συμφωνούν να αποκαταστήσουν τις διμερείς σχέσεις τους, που διακόπηκαν το 1948.
- 1957 Χιλιάδες λαού συμμετέχουν στην κηδεία του στρατηγού του ΕΛΑΣ Στέφανου Σαράφη. Η κυβέρνηση της ΕΡΕ του Κ. Καραμανλή απαγορεύει την απόδοση στρατιωτικών τιμών στον νεκρό.
- 1962: Κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου, η Αστυνομία αναγκάζεται να παρέμβει πολλές φορές στις συγκρούσεις μεταξύ των φιλοξενούμενων Χιλιανών και των Ιταλών παικτών, σε ένα από τα πιο βίαια παιχνίδια στην ιστορία του αθλήματος.
- 1964: Ο Γιάσερ Αραφάτ ιδρύει στην Ιερουσαλήμ την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO).
- 1964: Μεγάλες απεργιακές εκδηλώσεις σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις. Απεργούν καπνεργάτες, εργαζόμενοι στις συγκοινωνίες και στη ΔΕΗ, οδηγοί ταξί, αρτεργάτες κ.α.
- 1965: Ο «δράκος του Σέιχ Σου», Αριστείδης Παγκρατίδης, παραπέμπεται σε δίκη για δολοφονία εκ προθέσεως, ασέλγεια και κλοπή.
- 1966: Το Surveyor 1 προσεδαφίζεται στον Ωκεανό των Καταιγίδων στη Σελήνη.
- 1967: Κατά την άφιξη του σάχη του Ιράν στο Δυτικό Βερολίνο, πραγματοποιούνται διαδηλώσεις που μετατρέπονται σε ταραχές, κατά τις οποίες σκοτώνεται από αστυνομικό ο Μπένο Όνεζοργκ. Ο θάνατός του έχει ως αποτέλεσμα την ίδρυση της τρομοκρατικής οργάνωσης «Κίνημα 2ας Ιουνίου».
- 1968 Κυκλοφορεί στο εξωτερικό το πρώτο φύλλο της αντιδικτατορικής εφημερίδας «Ελεύθερη Πατρίδα».
- 1971: Για πρώτη φορά ελληνική ομάδα συμμετέχει σε ευρωπαϊκό τελικό ποδοσφαίρου. Ο Παναθηναϊκός αντιμετωπίζει στο «Γουέμπλεϊ» τον Άγιαξ για το Κύπελλο Πρωταθλητριών και ηττάται με 2-0. Είναι η μεγαλύτερη επιτυχία του ελληνικού ποδοσφαίρου, με το «τριφύλλι» να έχει στις τάξεις του παίκτες σαν τον Μίμη Δομάζο, τον Αριστείδη Καμάρα, τον Τάκη Οικονομόπουλο και τον Αντώνη Αντωνιάδη, που ανακηρύσσεται πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης με 10 γκολ.
- 1972: Στη Δυτική Γερμανία συλλαμβάνονται τα ηγετικά στελέχη της ομάδας Μπάαντερ-Μάινχοφ.
- 1979: Στις ΗΠΑ, το τελικό πόρισμα σχετικά με την υπόθεση δολοφονίας του Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι αναφέρει ότι επρόκειτο για συνωμοσία.
- 1979: Ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β’ ξεκινά την πρώτη επίσημη επίσκεψή του στην πατρίδα του, την Πολωνία, και γίνεται ο πρώτος ποντίφικας που επισκέπτεται μία κομμουνιστική χώρα.
- 1983: Μετά από αναγκαστική προσγείωση, 23 επιβάτες της πτήσης 797 της Air Canada σκοτώνονται από στιγμιαία ανάφλεξη πυρκαγιάς, όταν ανοίγουν οι πόρτες του αεροσκάφους. Λόγω αυτού του γεγονότος δημιουργούνται πολλοί νέοι κανονισμοί ασφαλείας.
- 1985: Μετά την τραγωδία του Χέιζελ, η UEFA αποκλείει επ’ αόριστο όλες τις αγγλικές ομάδες από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
- 1985: Ο Ανδρέας Παπανδρέου κερδίζει για δεύτερη συνεχόμενη φορά τις εκλογές.
- 1992: Η Ελλάδα απορρίπτει την πρόταση της πορτογαλικής προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ονομαστεί η Δημοκρατία των Σκοπίων Άνω ή Κάτω Μακεδονία.
- 1990: Η ΑΕΚ κατακτά το πρώτο League Cup στην ιστορία της Ελλάδας, νικώντας τον Ολυμπιακό με 3-2.
- 1992 Στο πρώτο δημοψήφισμα σε κράτος — μέλος της ΕΟΚ για την έγκριση της Συνθήκης του Μάαστριχτ οι Δανοί ψηφίζουν κατά (50,7%), αναστατώνοντας τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Επακολούθησε δεύτερο δημοψήφισμα το 1993, στο οποίο, μετά από πολλές πιέσεις και εκβιασμούς, συναίνεσαν (56,7%).
- 1992 Η Ελλάδα απορρίπτει την πρόταση της Πορτογαλικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ονομαστεί η Δημοκρατία των Σκοπίων Άνω ή Κάτω Μακεδονία.
- 1995: Στην Κύπρο, αντιδράσεις προκαλεί έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, όπου υπογραμμίζεται η θετική παρουσίαση της Τουρκίας ως προς στις προσπάθειες που καταβάλλει για την επίλυση του Κυπριακού.
- 1997: Στο Ντένβερ, ο Τίμοθι Μακβέι κρίνεται ένοχος για τη δολοφονία 15 ατόμων και για συνωμοσία λόγω του ρόλου που είχε στη βομβιστική επίθεση στο ομοσπονδιακό κτίριο «Alfred P. Murrah», στην Οκλαχόμα Σίτι το 1995, όπου σκοτώθηκαν 168 άτομα. Θα εκτελεστεί τέσσερα χρόνια αργότερα.
- 1998 Τρέχοντας με 200 χλμ. την ώρα στη Γερμανία (Κάτω Σαξονία), η αμαξοστοιχία «Ιντερσίτι» εκτροχιάζεται και πέφτει πάνω σε γέφυρα, όταν σπάει ένας από τους ατσάλινους τροχούς της. Ο απολογισμός είναι 101 νεκροί και 88 τραυματίες.
- 2004: Η Ολυμπιακή Φλόγα ξεκινά το μεγάλο της ταξίδι στον κόσμο, που θα διαρκέσει 36 μέρες. Για πρώτη φορά θα φωτίσει 33 πόλεις, σε 27 χώρες και στις πέντε ηπείρους, πριν καταλήξει στις 13 Αυγούστου 2004 στο Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας, κατά τη διάρκεια της Τελετής Έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων.
- 2005: Σημειώνεται έκρηξη βόμβας έξω από το υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Πρόνοιας στην οδό Πειραιώς. Την ευθύνη αναλαμβάνει η οργάνωση «Επαναστατικός Αγώνας».
- 2010: Ο μανιακός Ντέρικ Μπερντ σκορπά τον θάνατο στο Κάμπρια της Μεγάλης Βρετανίας. Σκοτώνει 13 άτομα, τραυματίζει 11 και στη συνέχεια αυτοκτονεί.
- 2012: Ο πρώην Αιγύπτιος πρόεδρος, Χόσνι Μουμπάρακ, καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη για το ρόλο που έπαιξε στη δολοφονία διαδηλωτών κατά τη διάρκεια της εξέγερσης το 2011.
- 2021: Η NASA ανακοινώνει την επιλογή δύο νεών αποστολών προς την Αφροδίτη. Είναι οι: VERITAS και DAVINCI+, οι οποίες θα εκτοξευτούν μεταξύ 2028 και 2030. Θα είναι το πρώτο αμερικανικό διαστημικό σκάφος που εκτοξεύεται προς την Αφροδίτη από το 1989. Οι αποστολές θα επικεντρωθούν κυρίως στη χαρτογράφηση της Αφροδίτης.
Γεννήσεις
- 1202 – Μαργαρίτα Β’, κόμισσα της Φλάνδρας
- 1423 – Φερδινάνδος Α’, βασιλιάς της Νάπολης
- 1489 – Κάρολος των Βουρβόνων, Δούκας του Βαντόμ
- 1535 – Πάπας Λέων ΙΑ΄
- 1740 – Μαρκήσιος ντε Σαντ, Γάλλος συγγραφέας
- 1743 – Αλεσσάντρο Καλιόστρο, Σικελός αποκρυφιστής
- 1840 – Τόμας Χάρντι, Άγγλος συγγραφέας
- 1857 – Έντουαρντ Έλγκαρ, Άγγλος συνθέτης
- 1897 – Ταν Μαλάκα, Ινδονήσιος κομμουνιστής ηγέτης
- 1899 – Λότε Ράινιγκερ, Γερμανίδα σκηνοθέτης
- 1904 – Τζόνι Βαϊσμίλερ, Αμερικανός κολυμβητής και ηθοποιός
- 1906 – Κάρλο Σκάρπα, Ιταλός αρχιτέκτονας
- 1929 – Κεν Μακ Γκρέγκορ, Αυστραλός αντισφαιριστής
- 1935 – Δημήτρης Κιτσίκης, τουρκολόγος
- 1940 – Κωνσταντίνος Β΄, βασιλιάς της Ελλάδας
- 1958 – Λεξ Λούγκερ, Αμερικανός παλαιστής
- 1972 – Γουέντγουορθ Μίλερ, Άγγλος ηθοποιός
- 1977 – Έι Τζέι Στάιλς, Αμερικανός παλαιστής
- 1988 – Σέρχιο Αγουέρο, Αργεντινός ποδοσφαιριστής
Θάνατοι
- 657 – Πάπας Ευγένιος Α΄
- 828 – Νικηφόρος Α’, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
- 1098 – Γιαγκί Σιγιάν, εμίρης της Αντιόχειας
- 1418 – Αικατερίνη του Λάνκαστερ, βασίλισσα της Καστίλης
- 1519 – Φίλιππος του Λουξεμβούργου, Γάλλος καρδινάλιος
- 1701 – Μαντλέν ντε Σκιντερί, Γαλλίδα συγγραφέας
- 1805 – Μαρία Τερέζα, κόμισσα της Σαβοΐας
- 1882 – Τζουζέπε Γκαριμπάλντι, Ιταλός στρατηγός και πολιτικός
- 1948 – Βίκτορ Μπρακ, Γερμανός ιατρός
- 1948 – Καρλ Μπραντ, Γερμανός αξιωματικός των SS
- 1967 – Μπένο Όνεζοργκ, Γερμανός φοιτητής και ακτιβιστής
- 1970 – Μπρους Μακλάρεν, Νεοζηλανδός οδηγός αγώνων
- 1978 – Σαντιάγο Μπερναμπέου, ισπανός ποδοσφαιριστής, γενικός γραμματέας και πρόεδρος της Ρεάλ Μαδρίτης.
- 1984 – Γεώργιος Καζάσογλου, συνθέτης
- 1986 – Γεωργία Ταρσούλη, δημοσιογράφος και συγγραφέας
- 1990 – Ρεξ Χάρισον, Άγγλος ηθοποιός
- 1991 – Αχμέντ Αρίφ, Τούρκος ποιητής
- 1998 – Τζανκγιάρντ Ντογκ, Αμερικανός παλαιστής
- 2000 – Σβιατοσλάβ Φιοντόροφ, ρώσος οφθαλμίατρος, που εφηύρε τεχνική θεραπείας της μυωπίας με λέιζερ
- 2003 – Φρέντι Μπλάσι, Αμερικανός παλαιστής