Loading...

Κατηγορίες

Παρασκευή 12 Οκτ 2018
Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2018
Κλίκ για μεγέθυνση
Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2018Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2018Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2018Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2018
 
Ανατολή Ήλιου: 07:29 – Δύση Ήλιου: 18:53
  • Ημέρα της Ισπανικής Γλώσσας
  • Παγκόσμια Ημέρα Αυγού
  • Παγκόσμια Ημέρα κατά της Αρθρίτιδας
  • Γιορτάζουν:  Ανδρόμαχος, Ανδρομάχη

Σαν Σήμερα...

 1944

 
Η Αθήνα και ο Πειραιάς απελευθερώνονται από τους Γερμανούς.

Το τέλος της γερμανικής κατοχής


Πλήθος κόσμου πανηγυρίζει στην Πλατεία Συντάγματος

12 Οκτωβρίου 1944. Ήταν ένα ηλιόλουστο πρωινό Πέμπτης, όταν οι καμπάνες των εκκλησιών άρχισαν να χτυπούν χαρμόσυνα, καλώντας τους Αθηναίους να ξεχυθούν στους δρόμους και να πανηγυρίσουν το τέλος της γερμανικής κατοχής. Ως τις 3 Νοεμβρίου ο τελευταίος Γερμανός (και Βούλγαρος) στρατιώτης είχε αποχωρήσει από την ηπειρωτική Ελλάδα.

 

Η αντίστροφη μέτρηση για την αποχώρηση των Γερμανών και των συμμάχων τους Βουλγάρων από την Ελλάδα είχε σημάνει λίγους μήνες νωρίτερα, στις 6 Ιουνίου, όταν οι Σύμμαχοι αποβιβάστηκαν στη Νορμανδία και άρχισαν να περισφίγγουν τον κλοιό γύρω από τη Γερμανία μαζί τους προελαύνοντες Σοβιετικούς από την ανατολική πλευρά. Ήταν φανερό ότι οι ημέρες της Ναζιστικής Γερμανίας ήταν μετρημένες.

Στο χρονικό διάστημα μέχρι την απελευθέρωση είχαν ενταθεί οι πολιτικές διαβουλεύσεις για τη μετακατοχική κατάσταση στην Ελλάδα. Από την πλευρά τους, οι Γερμανοί έψαχναν παρασκηνιακά τρόπους ασφαλούς αποχώρησής τους από τη χώρα μας. Από τις 26 Απριλίου 1944 της ελληνικής εξόριστης κυβέρνησης ηγείτο ο Γεώργιος Παπανδρέου, οι Άγγλοι όμως ήταν αυτοί που κινούσαν τα νήματα. Με τις συμφωνίες Λιβάνου (17-20 Μαΐου 1944) και Καζέρτας (26 Σεπτεμβρίου 1944) οι ανταρτικές ομάδες του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ είχαν τεθεί υπό τις διαταγές της κυβέρνησης Παπανδρέου, που είχε εμπλουτισθεί και με στελέχη του ΕΑΜ.

Οι Γερμανοί άρχισαν να αποχωρούν σταδιακά από την Αθήνα από το βράδυ της 11ης Οκτωβρίου με κατεύθυνση προς Βορρά. Στις 8 το πρωί της 12ης Οκτωβρίου, οι ελάχιστοι Γερμανοί που είχαν απομείνει στην Αθήνα, συγκεντρώθηκαν στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Εκεί, σε μία πρόχειρη όσο και βιαστική τελετή, ο επικεφαλής των κατοχικών δυνάμεων, στρατηγός Χέλμουτ Φέλμι, συνοδευόμενος από τον κατοχικό δήμαρχο Αθηναίων Άγγελο Γεωργάτο, κατέθεσε στεφάνι.

Το μόνο που απέμενε ήταν η υποστολή της ναζιστικής σημαίας από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Ένας Γερμανός στρατιώτης κατέβασε τη σβάστικα χωρίς καμία επισημότητα στις 9:15 το πρωί, την πήρε υπό μάλης και αποχώρησε με σκυμμένο το κεφάλι, σηματοδοτώντας το τέλος της γερμανικής κατοχής που διήρκεσε 1.625 μέρες και την αρχή ενός τρελού πανηγυριού στους δρόμους της Αθήνας.

Χιλιάδες κόσμου με τη γαλανόλευκη στα χέρια αλληλοασπάζονταν, αναφωνώντας «Χριστός Ανέστη», παιδιά σκαρφάλωναν στις οροφές των τραμ, ενώ απ' άκρη σ' άκρη αντηχούσε ο Εθνικός Ύμνος. Μετά από τριάμισι χρόνια δουλείας και σκλαβιάς οι Αθηναίοι ανάπνεαν για πρώτη φορά τον μεθυστικό αέρα της λευτεριάς.

Στις έξι ημέρες που πέρασαν μέχρι την άφιξη της κυβέρνησης στην Αθήνα, την εξουσία ασκούσε τριμελής επιτροπή, αποτελούμενη από τους Θεμιστοκλή Τσάτσο, Φίλιππο Μανουηλίδη και Γιάννη Ζεύγο, συνεπικουρούμενη από τον διοικητή της Αστυνομίας Αθηνών, Άγγελο Έβερτ. Δύο ημέρες αργότερα άρχισαν καταφθάνουν στην πρωτεύουσα δυνάμεις του 3ου Σώματος του βρετανικού στρατού υπό τον αντιστράτηγο Ρόναλντ Σκόμπι, που έγιναν δεκτές με ενθουσιασμό από τους Αθηναίους.

Στις 18 Οκτωβρίου έφτασε στην Αθήνα ο Γεώργιος Παπανδρέου και η κυβέρνησή του. Την ίδια ημέρα, ο πρωθυπουργός σε μία συγκινητική τελετή ύψωσε την ελληνική σημαία στην Ακρόπολη και στη συνέχεια μίλησε στο συγκεντρωμένο πλήθος που είχε γεμίσει ασφυκτικά την πλατεία Συντάγματος από τον εξώστη του Υπουργείου Οικονομικών.

Σε μία αριστοτεχνικά δομημένη ομιλία του εξήγγειλε τις προθέσεις της κυβέρνησής του, τονίζοντας, μεταξύ άλλων, την ανάγκη να ικανοποιηθούν οι εθνικές διεκδικήσεις, να αποκατασταθεί η λαϊκή κυριαρχία, να επιλυθεί το πολιτειακό ζήτημα μετά από ελεύθερο δημοψήφισμα και να τιμωρηθούν οι συνεργάτες των κατακτητών. Το πλήθος, που συχνά τον διέκοπτε με συνθήματα υπέρ του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, υποδέχθηκε τις εξαγγελίες του με κραυγές και ιαχές υπέρ της λαοκρατικής δημοκρατίας. Ο Παπανδρέου, που ήταν αναγκασμένος να ακροβατεί συνεχώς μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς, απάντησε με τη χαρακτηριστική φράση που έμεινε στην ιστορία: «Πιστεύομεν και εις την λαοκρατίαν».

Όμως, οι χαρές και τα πανηγύρια για την απελευθέρωση κράτησαν μόνο 53 ημέρες. Στις αρχές Δεκεμβρίου τα όπλα θα αντηχήσουν ξανά στους δρόμους της πρωτεύουσας, αλλά αυτή τη φορά θα είναι στραμμένα κατά αδελφών («Δεκεμβριανά»).

 
 
 
 

Γεγονότα

μ.Χ.
 
Διοργανώνεται η πρώτη «Οκτόμπερφεστ», για να εορταστούν οι γάμοι του πρίγκιπα Λουδοβίκου της Βαυαρίας με την πριγκίπισσα Τερέζα της Σαξονίας. Αργότερα, η γιορτή θα γίνει θεσμός ως το μεγαλύτερο φεστιβάλ μπύρας στον κόσμο.
 
Ο γερμανός εφευρέτης και βιομήχανος Βέρνερ φον Ζίμενς ιδρύει στο Βερολίνο την εταιρία Siemens & Halske AG.
 
Ο Όθωνας εγκαταλείπει οριστικά την Ελλάδα, με το αγγλικό ατμόπλοιο «Σκύλλα».

Όθων
1815 – 1867

Βαυαρός πρίγκηπας, πρώτος βασιλιάς της Ελλάδας μετά την απελευθέρωσή της από τον τουρκικό ζυγό (1832-1862).

 

Ο πρίγκηπας Όθων Φρειδερίκος Λουδοβίκος της Βαυαρίας (Kronprinz Otto Friedrich Ludwig von Bayern) γεννήθηκε την 1η Ιουνίου 1815 στο Ζάλτσμπουργκ (τότε ανήκε στη Βαυαρία, σήμερα στην Αυστρία). Ήταν ο δευτερότοκος γιος του φιλέλληνα βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου Α', που ανήκε στη δυναστεία των Βίτελσμπαχ και της βασίλισσας Θηρεσίας, κόρης του δούκα του Σαξ - Άλτενμπουργκ. Μέσω ενός προγόνου του, του δούκα Ιωάννη Β’ (1341-1397), συνδεόταν με συγγένεια με τους βυζαντινούς αυτοκρατορικούς οίκους των Κομνηνών και των Λασκάρεων.

Ο Όθων έλαβε επιμελημένη μόρφωση, όχι όμως για πρίγκιπα που προοριζόταν να βασιλεύσει. Διδάχθηκε την ελληνική και λατινική γλώσσα και ήταν καλός ιππέας και άριστος κολυμβητής. Τα ελληνικά άρχισε να τα διδάσκεται αμέσως μόλις ο πατέρας του αποδέχθηκε για λογαριασμό του τον ελληνικό θρόνο. Οι γονείς του τον προόριζαν για εκκλησιαστική σταδιοδρομία και φρόντιζαν ιδιαίτερα την ασθενική του κράση και την επισφαλή υγεία του. Ήταν βαρήκοος και ψεύδιζε κάπως.

Η υποδοχή του Όθωνα

Το 1832, σε ηλικία 17 ετών, εκλέχθηκε από τις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) βασιλιάς των Ελλήνων, κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης του Λονδίνου (25 Απριλίου - 8 Μαΐου). Ένα χρόνο αργότερα, στις 6 Φεβρουαρίου 1833, αποβιβάσθηκε στο Ναύπλιο, που τότε ήταν η προσωρινή πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, και έτυχε αποθεωτικής υποδοχής από ένα λαό που είχε ταλαιπωρηθεί αρκετά από την αναρχία που μάστιζε τη χώρα μετά τη δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια το 1831 και προσδοκούσε καλύτερες μέρες. Τον συνόδευε ένας στολίσκος μεταγωγικών, που μετέφερε δύναμη του βαυαρικού στρατού 3.500 ανδρών, που θα αντικαθιστούσαν τα αποχωρούντα τελευταία τμήματα του γαλλικού στρατού.

Μέχρι την προκαθορισμένη ενηλικίωσή του (1 Ιουνίου 1835), τη βασιλική εξουσία ασκούσε η λεγομένη Αντιβασιλεία, που την αποτελούσαν οι Βαυαροί αξιωματούχοι Άρμανσμπεργκ, Μάουρερ και Χάιντεκ. Στις 10 Νοεμβρίου 1836, ενώ βρισκόταν στην πατρίδα του, τέλεσε τους γάμους του με την πριγκίπισσα Αμαλία (1818-175), κόρη του Μεγάλου Δούκα του Ολδεμβούργου Φρειδερίκου Αυγούστου, αιφνιδιάζοντας την ελληνική κυβέρνηση, που πληροφορήθηκε το γεγονός ένα μήνα αργότερα.

Με την ενηλικίωσή του, ο Όθων ανέλαβε και επισήμως τα βασιλικά καθήκοντα, διατήρησε όμως στις κυριότερες θέσεις τους Βαυαρούς, παρότι δεν ήταν αρεστοί στη ντόπια πολιτική τάξη και το λαό, που τους θεωρούσε δυνάστες. Στην αρχή, ο Όθωνας κυβέρνησε απολυταρχικά, «Ελέω Θεού». Μάλιστα, για μεγάλο χρονικό διάστημα άσκησε ο ίδιος την πρωθυπουργία (8 Δεκεμβρίου 1837 - 10 Φεβρουαρίου 1841 και 10 Αυγούστου 1841 - 3 Σεπτεμβρίου 1843).

Ο Όθωνας σε νεαρή ηλικία

Στις 3 Σεπτεμβρίου 1843, εκδηλώθηκε στρατιωτικό κίνημα υπό τους Καλέργη και Μακρυγιάννη («Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου»), εξαιτίας της γενικής δυσαρέσκειας για την εσωτερική και εξωτερική πολιτική της μοναρχίας. Την ίδια ημέρα, η Ελλάδα είχε υπογράψει την οικονομική συμφωνία του Λονδίνου, με την οποία δεσμευόταν να διαθέσει σχεδόν το σύνολο των πόρων της για την εξυπηρέτηση των δανείων της. Ο Όθων αναγκάσθηκε τότε να παραχωρήσει Σύνταγμα, να διορίσει πρωθυπουργό πολιτικό πρόσωπο, να προκηρύξει εκλογές και να απομακρύνει τους Βαυαρούς από τις στρατιωτικές και πολιτικές θέσεις προς μεγάλη ικανοποίηση του λαού.

Από τότε και μέχρι την εκθρόνισή του το 1862 κυβερνούσε συνταγματικά με μεγάλες ή μικρές επεμβάσεις στην άσκηση της εξουσίας. Έτσι, όμως, δημιούργησε κύμα δυσφορίας εναντίον του, που το υπέθαλπαν και οι ξένες Δυνάμεις για τους δικούς τους συμφεροντολογικούς λόγους. Στη δυσφορία αυτή πρέπει να προστεθεί και η δυσαρέσκεια από τις επεμβάσεις στη διοίκηση της βασίλισσας Αμαλίας και το γεγονός ότι δεν γέννησε τον διάδοχο του θρόνου.

Τον Μάιο του 1859 η Αθήνα συνταράχθηκε από τα «Σκιαδικά» και τον Μάρτιο του 1861 αποκαλύφθηκε αντιβασιλική συνωμοσία μεταξύ των φοιτητών του Οθωνείου Πανεπιστημίου (νυν ΕΚΠΑ). Στις 6 Σεπτεμβρίου του ίδιου χρόνου, ο φοιτητής Νομικής Αριστείδης Δόσιος αποπειράθηκε χωρίς επιτυχία να δολοφονήσει την Αμαλία. Το γεγονός αυτό δημιούργησε πρόσκαιρο ρεύμα συμπάθειας υπέρ αυτής, αυτό όμως υπήρξε η υστάτη αναλαμπή. Έτσι, ενώ το βασιλικό ζεύγος βρισκόταν σε περιοδεία στη Πελοπόννησο, εκδηλώθηκε εξέγερση στην Αθήνα. Αυτή τη φορά ήταν επιτυχημένη, αναγκάζοντας τον Όθωνα ν’ αναχωρήσει οριστικά από την Ελλάδα στις 12 Οκτωβρίου 1862.

Κατά της διάρκεια της βασιλείας του συνέβησαν ορισμένα αξιοσημείωτα γεγονότα, όπως τα «Μουσουρικά» (1847), η υπόθεση Πατσίφικο και τα «Παρκερικά» (1849-1850), και η εμπλοκή της χώρας μας στον Κριμαϊκό Πόλεμο (1854), που δοκίμασαν τις σχέσεις της με τις Μεγάλες Δυνάμεις. Ο Όθων ήταν υπέρμαχος της Μεγάλης Ιδέας, που αποσκοπούσε στην υπαγωγή των αλύτρωτων ελληνικών εδαφών στο Ελληνικό Βασίλειο. Ο όρος ανήκε στον ηπειρώτη πολιτικό Ιωάννη Κωλέττη (1773-1847), ευνοούμενο του Όθωνα.

Φεύγοντας από την Ελλάδα, ο Όθωνας πήγε στην αρχή στο Μόναχο και απ’ εκεί στη Βαμβέργη (Bamberg), όπου έζησε το υπόλοιπο διάστημα της ζωής του, που δεν ήταν και μεγάλο. Εκεί διατηρούσε μία μικρή Αυλή και ζούσε με τη νοσταλγία της Ελλάδας. Ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για την Κρητική Επανάσταση και συνέδραμε το 1867 οικονομικά τους αγωνιστές με 200.000 χρυσά φράγκα. Τον ίδιο χρόνο αρρώστησε από ιλαρά και πέθανε ξαφνικά στις 26 Ιουλίου, σε ηλικία μόλις 52 ετών. Τάφηκε σύμφωνα με επιθυμία του με την ελληνική φουστανέλα στο ναό του Αγίου Καϊετάνου στο Μόναχο, όπου βρίσκεται ο τάφος του.

Για τον Όθωνα και την πολιτεία του διατυπωθήκαν πολλές κρίσεις από σύγχρονους και μεταγενέστερούς του. Ολοκληρωμένη εικόνα δίνει συνοπτικά  δημοσιογράφος και  διπλωμάτης Αναστάσιος Βυζάντιος (1839-1892) στο κείμενό του «Επί τη τελευτή του βασιλέως Όθωνος»:

Εάν ηθέλομεν δια μιας λέξεως να ορίσωμεν την φύσιν του πρώτου βασιλέως της Ελλάδος, θα ελέγομεν, ότι δεν ήτο ανήρ βασιλικός, κατά την γενικήν σημασίαν [...] Δεν είχε βασιλικήν την αντίληψιν, βασιλικήν την ενέργειαν, βασιλικάς τας γνώσεις, βασιλικάς τας ορέξεις, βασιλικήν τήν παρρησίαν, βασιλικόν τον θυμόν. Το ήμισυ του βίου αύτού διήρχετο σχεδιάζων και το έτερον ήμισυ απορών [...] Αι μεγάλαι γραμμαί των ζητημάτων αείποτε διελάνθανον αυτόν, εγκύπτοντα εις τά επεισόδια και τας παραφυάδας [...] Ενώ δεν ήξευρε να προλάβη το κακόν, επεδίωκεν αείποτε και εις μάτην το τέλειον καλόν. Αγαθώτατος τήν πρόθεσιν, ειλικρινέστατος την αγάπην, Έλλην, ως ίσως ούχί πάντες οι Έλληνες, ηδίκησε πολλάκις και έβλαψε την Ελλάδα εκ του πολλού φίλτρου [...] Συλλήβδην ειπείν, ο βασιλεύς Όθων εστρείτο του όντως βασιλικού προτερήματος του βλέπειν ταχέως, ευκρινώς και πόρρω. Αλλ’ αντί των μειονεκτημάτων τούτων, πόσαι δευτερεύουσαι αρεταί περιεκόσμουν την καρδίαν του ατυχούς ηγεμόνος ! Φίλος της δικαιοσύνης, αμνησίκακος, πράος, άδολος, ελεήμων, εγκρατής [...] Δεν εξελάμβανε το βασιλεύειν ως επιτήδευμα βίου, αλλ’ ώς καθήκον ιερόν, εις ο έθυσίαζε και ανάπαυσιν και υγιείαν. Το μεγαλείον της Ελλάδος ήτο το διηνεκές αύτού όνειρον...

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

 
 
Σημειώνεται απόπειρα δολοφονίας κατά του Υπουργού Εσωτερικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, κατά τη διάρκεια προεκλογική συγκέντρωσης στο χωριό Όπεναου της Βάδης - Βυτερμβέργης.
 
Αναστάτωση προκαλεί στους κόλπους της Νέας Δημοκρατίας η συνέντευξη του συμβούλου του Κώστα Καραμανλή, Γιάννη Λούλη, στην εφημερίδα «Έθνος», ο οποίος δηλώνει ότι το κόμμα είναι ένα «φθαρμένο προϊόν». Την αντίδρασή τους εκφράζουν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο Μιχάλης Λιάπης και άλλοι βουλευτές. Ο εκπρόσωπος της ΝΔ, Άρης Σπηλιωτόπουλος, δηλώνει ότι «ο κ. Λούλης δεν έχει κομματική ιδιότητα, συνεργάζεται ως επιστήμονας με το κόμμα». Στις 13 Οκτωβρίου, ο κ. Λούλης θα υποβάλλει την παραίτησή του από τη θέση του διευθυντή του Ινστιτούτου Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής».

Γεννήσεις

μ.Χ.
 
 
Ανδρέας Συγγρός, έλληνας επιχειρηματίας, πολιτικός και εθνικός ευεργέτης. (Θαν. 13/2/1899)

Ανδρέας Συγγρός
1830 – 1899

Ανδρέας Συγγρός (πίνακας του Γεωργίου Ιακωβίδη)

Ανδρέας Συγγρός (πίνακας του Γεωργίου Ιακωβίδη)

Έλληνας επιχειρηματίας, πολιτικός και εθνικός ευεργέτης. Από τις σημαίνουσες προσωπικότητες του ελληνισμού τον 19ο αιώνα. Εθεωρείτο ο ισχυρότερος άντρας της εποχής του, μετά τον Βασιλιά Γεώργιο Α'.

 

Ο Ανδρέας Τσιγγρός, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα (Συγγρός είναι εξευγενισμένη μορφή του, που υιοθέτησε αργότερα) γεννήθηκε στη συνοικία Σταυροδρόμι (Πέρα) της Κωνσταντινούπολης στις 12 Οκτωβρίου του 1830 και ήταν γιος του Χιώτη γιατρού Δομένικου Τσιγγρού και της Μονδινής Νομικού. Φοίτησε στην περίφημη σχολή του Θεόφιλου Καΐρη στην Άνδρο και ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην Ερμούπολη της Σύρου το 1845. Ο πατέρας του επιθυμούσε να τον καμαρώσει γιατρό, αλλά ο νεαρός Συγγρός είχε ακαταμάχητη έφεση για το επιχειρείν.

Αμέσως μετά την αποφοίτησή του άρχισε να εργάζεται ως μαθητευόμενος στο κατάστημα του Χιώτη εμπόρου Θεόδωρου Ροδοκανάκη στην Ερμούπολη και μέσα στον ίδιο χρόνο συνέχισε ως βοηθός λογιστή στο κατάστημα του φίλου του πατέρα του Νικολάου Δαμιανού στην Κωνσταντινούπολη. Ταχύτατα ανέβηκε τα σκαλιά της ιεραρχίας και το 1849 έγινε διευθυντικό στέλεχος της νεοσύστατης εταιρείας Βούρος, Δαμιανός και Σία, η οποία πραγματοποιούσε εισαγωγές και εξαγωγές προϊόντων προς και από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, και αργότερα συνεταίρος με τα πρώην αφεντικά του.

Το 1863 άρχισε να ασχολείται με τραπεζιτικές εργασίες και γρήγορα σχημάτισε μία αξιοσέβαστη περιουσία. Τον ίδιο χρόνο δάνεισε το ελληνικό κράτος με 6.000.000 δραχμές. Συνεταιρίστηκε με τον τραπεζίτη Γεώργιο Κορωνιό στην ετερόρρυθμη εταιρεία Συγγρός, Κορωνιός και Σία και το 1867 αποφάσισε να μεταφέρει την έδρα της επιχειρηματικής του δραστηριότητας στην Αθήνα.

Το 1871 παραλίγο να χρεοκοπήσει, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, που προκλήθηκε από τον Γαλλο-Πρωσικό Πόλεμο του 1870-1871 και την κατακόρυφη πτώση των τουρκικών χρεογράφων. Με μια σειρά ριψοκίνδυνων χρηματιστηριακών ελιγμών διέσωσε μεγάλο μέρος της περιουσίας του και μαζί με τους Γεώργιο Κορωνιό, Στέφανο Σκουλούδη και Αντώνιο Βλαστό, ίδρυσε την Τράπεζα Κωνσταντινουπόλεως με έδρα την Κωνσταντινούπολη.

Το 1872 επέστρεψε στην Αθήνα και μαζί με τον Ιωάννη Σκαλτσούνη ίδρυσε τη Γενική Πιστωτική Τράπεζα, ενώ τον επόμενο χρόνο αγόρασε το κτήμα των Ρου-Σερπιέρη στο Λαύριο και ίδρυσε την Ελληνική Λαυρίου. Για να αντιμετωπισθεί η δαπάνη της εξαγοράς της γαλλοϊταλικής μεταλλευτικής εταιρείας προχώρησε σε μετοχοποίησή της. Η διακύμανση της μετοχής ήταν τέτοια, που οδήγησε σε πτώχευση πολλούς επενδυτές που είχαν εμπιστευθεί τις οικονομίες τους στον Συγγρό. Ήταν το πρώτο χρηματιστηριακό σκάνδαλο στην Ελλάδα, σε μια εποχή που δεν υπήρχε χρηματιστήριο στη χώρα μας και οι συναλλαγές γίνονταν στο καφενείο Η Ωραία Ελλάς στην Ομόνοια.

Μετά την ενσωμάτωση της Θεσσαλίας και μέρος της Ηπείρου στο Ελληνικό Κράτος (1881), ο Συγγρός μαζί με άλλους κεφαλαιούχους ίδρυσε την Τράπεζα Ηπειροθεσσαλίας, η οποία έδρευε στον Βόλο και είχε το εκδοτικό προνόμιο για τις Νέες Χώρες. Η δραστηριότητά της δεν κράτησε για πολύ, καθώς έπαθε μεγάλες καταστροφές κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού Πολέμου του 1897 και δύο χρόνια αργότερα συγχωνεύτηκε με την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος.

Πιστός στη ρήση του «Άμα μυρισθώ επικερδή επιχείρησιν δεν αντέχω», συμμετείχε σε πλήθος επιχειρηματικών σχημάτων, όπως ο σιδηρόδρομος Αθηνών - Λαυρίου, η διάνοιξη της Διώρυγας της Κορίνθου, η ίδρυση της Πανελληνίου Ατμοπλοΐας, η αποξήρανση της Στυμφαλίας, και η Εταιρεία σιδηροδρόμων Αθηνών - Πειραιώς. Οι τράπεζές του συμμετείχαν στη σύναψη των δανείων του ελληνικού κράτους και λέγεται ότι συνέβαλε στη χρεωκοπία της Ελλάδας το 1893, προκειμένου να αποκτήσει την Εθνική Τράπεζα.

Ο Ανδρέας Συγγρός άφησε εποχή για το φιλανθρωπικό του έργο και αναδείχθηκε σε μέγα εθνικό ευεργέτη. Έχει υπολογισθεί ότι οι δωρεές του ξεπερνούσαν τα 5.000.000 δραχμές, ποσό κολοσσιαίο για την εποχή εκείνη, που τον φέρνει στην πρώτη θέση των Εθνικών Ευεργετών. Για τη φιλανθρωπική του δράση είχε τιμηθεί με τα ανώτατα μετάλλια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του Βασιλείου της Ελλάδας. Ανάμεσα στα έργα που χρηματοδότησε και στις δωρεές του εν ζωή και αιτία θανάτου ξεχωρίζουν:

  • Το λεγόμενο «Κτήμα Συγγρού» μεταξύ Αμαρουσίου και Κηφισιάς.
  • Το Νοσοκομείο Αφροδισίων και Δερματικών Παθήσεων «Ανδρέας Συγγρός» στην Αθήνα.
  • Μία πτέρυγα του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός» στην Αθήνα.
  • Το Δημοτικό Θέατρο Αθηνών στην Πλατεία Κοτζιά (έχει κατεδαφιστεί).
  • Οι Φυλακές Συγγρού στην Αθήνα (εκεί που βρίσκονται σήμερα οι εργατικές πολυκατοικίες του Ταύρου) .
  • Τα αρχαιολογικά Μουσεία Δελφών και Ολυμπίας.
  • Το Μέγαρο Συγγρού (Πρόκειται για την οικία του στη Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, όπου σήμερα στεγάζεται η κεντρική υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών).
  • Η χρηματοδότηση του εκσυγχρονισμού της οδού Φαλήρου (νυν Λεωφόρος Συγγρού).

Θαυμαστής του Χαρίλαου Τρικούπη, συμπορεύτηκε μαζί του πολιτικά. Εξελέγη βουλευτής Σύρου (1885-1886, 1892-1895), Αττικοβοιωτίας (1890-1892) και Αττικής (1899). Παρά τις προτάσεις που του έγιναν από τον Χαρίλαο Τρικούπη, αρνήθηκε να αναλάβει υπουργικό αξίωμα. Το 1887 εκλέχτηκε δήμαρχος Αθηναίων, αλλά η εκλογή του ακυρώθηκε για τυπικούς λόγους, επειδή δεν ήταν γραμμένος στους εκλογικούς καταλόγους.

Ο Ανδρέας Συγγρός πέθανε τις πρώτες πρωινές ώρες της 13ης Φεβρουαρίου του 1899 από καρδιακό επεισόδιο. Την επομένη έγινε η κηδεία του στην Αθήνα και ήταν «πάνδημος, εκτάκτως πολυτελής και πρωτοφανής δια την Ελλάδα», όπως ανέφερε ο Τύπος της εποχής. Στην τελευταία του κατοικία στο Α' Νεκροταφείο τον συνόδευσαν ο Βασιλιάς, σύσσωμο το υπουργικό συμβούλιο, το διπλωματικό σώμα και χιλιάδες κόσμου. «Τοσούτον πλήθος ουδέποτε συνώδευσε νεκρόν εν τη νεωτέρα Ελλάδι, αλλά και ουδέποτε η νεωτέρα Ελλάς έσχε τόσω μέγαν νεκρόν να κηδεύση, διότι ‘οι τοιούτοι άνδρες’ όπως προσφυέστατα είπε κάποιος συγγραφεύς δεν είνε απλά άτομα, αλλά “αποτελούν ανθρωπότητας εν σμικρώ”!» έγραψε μια εφημερίδα την επαύριο της κηδείας του. Σε ένδειξη πένθους, τα σχολεία παρέμειναν κλειστά επί τριήμερο, ενώ ματαιώθηκαν οι εκδηλώσεις της Αποκριάς.

Το φιλανθρωπικό έργο του Συγγρού συνέχισε η χήρα του, Ιφιγένεια Μαυροκορδάτου (1842-1921), με την οποία δεν απέκτησε παιδιά. Το 1908 εκδόθηκαν τα «Απομνημονεύματα» σε τρεις τόμους, με την επιμέλεια του Δημητρίου Βικέλα και του Γεώργιου Δροσίνη.

Η πληθωρική προσωπικότητα του Ανδρέα Συγγρού διχάζει τους ιστορικούς. Ο Σπύρος Μαρκεζίνης γράφει: «Ήτο προικισμένος με τα προσόντα του μεγάλου επιχειρηματίου. Ήτο κυνικός εις τας διαπιστώσεις του, αλλά πάντοτε μέσα στα πράγματα. Και μόνον η επιγραμματική φράσις, με την οποίαν έκρινε τον Τρικούπην, όταν εκήρυξε την πτώχευσιν, αρκεί δια να χαρακτηρίση τον τρόπον του σκέπτεσθαι του ανδρός. Ηρκέσθη να είπη τότε λακωνικότατα, ότι και η πτώχευσις εχει την τέχνην της. Ο Γιάννης Κορδάτος χαρακτηρίζει τον Ανδρέα Συγγρό «μηχανορράφο και επιδέξιο πολιτικάντη», ενώ ο Τάσος Βουρνάς αναφέρει ότι παρίστανε τον εθνικό ευεργέτη για να εξαγοράσει τις αμαρτίες του.

 
 
Λεωνίδας Κύρκος, έλληνας πολιτικός, ιστορικός ηγέτης της ανανεωτικής αριστεράς. (Θαν. 28/8/2011)

Λεωνίδας Κύρκος
1924 – 2011

Έλληνας πολιτικός· ηγετική φυσιογνωμία της ανανεωτικής Αριστεράς στην Ελλάδα.

 

Ο Λεωνίδας Κύρκος γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης στις 12 Οκτωβρίου 1924. Ήταν γιος του εμποριολόγου και πολιτικού Μιχαήλ Κύρκου (1893-1967), ο οποίος διετέλεσε, προπολεμικά, βουλευτής και υπουργός σε πολιτικούς σχηματισμούς του φιλελεύθερου χώρου, ενώ μεταπολεμικά υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ΕΔΑ.

Μεγάλωσε σ’ ένα φιλελεύθερο οικογενειακό περιβάλλον και σε μικρή ηλικία επηρεάστηκε από τις κομουνιστικές ιδέες. Στρατεύθηκε νέος στο κίνημα της Αριστεράς και συμμετείχε πάντα από το χώρο αυτό σ’ όλες τις κρίσιμες ιστορικές στιγμές του έθνους.

Ο Λεωνίδας Κύρκος (αριστερά) και ο Μανώλης Γλέζος με χειροπέδες στο Στρατοδικείο

Φοίτησε στην Ιατρική Σχολή, αλλά δεν κατόρθωσε να τελειώσει τις σπουδές του, εξαιτίας των επανειλημμένων πολιτικών του διώξεων. Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση στις γραμμές τής σπουδάζουσας νεολαίας της ΕΠΟΝ. Κατά την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου φυλακίστηκε κατ’ επανάληψη (1946-1948) και το 1949 καταδικάστηκε σε θάνατο.

Μετά την αποφυλάκισή του το 1953 ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία, έως το 1966 ως συντάκτης της εφημερίδας «Αυγή» και διευθυντής της την περίοδο 1958-1961. Από το 1956 ανήκε στα καθοδηγητικά κλιμάκια της ΕΔΑ ως μέλος της Διοικούσας Επιτροπής. Εκλέχθηκε βουλευτής το 1961 στο Ηράκλειο και το 1963 και 1964 στην Αθήνα.

Με την εγκαθίδρυση της δικτατορίας της 21ης Απριλίου συνελήφθη και κρατήθηκε σε διάφορες φυλακές για πέντε χρόνια, μέχρι το 1972. Κατά την περίοδο της δικτατορίας εκδηλώθηκε η διάσπαση του ΚΚΕ (Φεβρουάριος 1968). Ο Λεωνίδας Κύρκος τάχθηκε αμέσως με το Γραφείο Εσωτερικού και αναδείχθηκε σε ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ-Εσωτερικού. Υπήρξε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και του Εκτελεστικού Γραφείου από το 1ο Συνέδριο του κόμματος και γενικός γραμματέας του ΚΚΕ-Εσωτερικού από τον Ιούνιο του 1986.

Μετά τη μεταπολίτευση εκλέχθηκε βουλευτής με το ΚΚΕ-Εσωτερικού (1974, 1977, 1985) και ευρωβουλευτής του κόμματος από το 1981 έως το 1985. Από τον Απρίλιο του 1987 διετέλεσε γραμματέας της Ελληνικής Αριστεράς (ΕΑΡ), του κόμματος που προήλθε από το ΚΚΕ-Εσωτερικού και στο οποίο συμμετείχαν και άλλες δυνάμεις της Αριστεράς, καθώς και νέων κινημάτων. Σημαντική, τέλος, ήταν η συμβολή του στη διαμόρφωση το 1989 του «Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου», του οποίου υπήρξε γραμματέας μέχρι το Μάρτιο του 1991.

Με τον Χ. Φλωράκη, στο «τιμόνι» του Συνασπισμού

Από το 1989 έως το 1993 ήταν βουλευτής με τον Συνασπισμό. Έγινε στόχος σφοδρής κριτικής από το χώρο του ΠΑΣΟΚ για τη συμμετοχή του Συνασπισμού στην κυβέρνηση Τζανετάκη, που παρέπεμψε τον Ανδρέα Παπανδρέου στο ειδικό δικαστήριο.

Το 2000 προτάθηκε τιμητικά από το κόμμα του Συνασπισμού για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Στην ψηφοφορία της 8ης Φεβρουαρίου έλαβε 10 ψήφους, έναντι 269 του Κωστή Στεφανόπουλου, που επανεξελέγη στο ύπατο αξίωμα της χώρας.

Στις 30 Ιουνίου 2010 με δήλωσή του υποστήριξε το νεοσύστατο κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς (ΔΗΜΑΡ). Ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Η δημιουργία του νέου κόμματος σημαίνει ανανέωση του αγώνα για ριζοσπαστικές λύσεις μέσα στο δημοκρατικό πλαίσιο, όχι φωνακλάδικη στήριξη των λαϊκών αγώνων, για τάχιστη δυνατή έξοδο από την κρίση και την ανάπτυξη. Σημαίνει νέα ορμή στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό, ασυμφιλίωτη πάλη κατά των φαινομένων βίας και του αριστερίστικου εξτρεμισμού, ανοιχτόχερη υιοθέτηση της σύγχρονης ατζέντας του περιβαλλοντικού και οικολογικού κινήματος.»

Εκτός από τα άρθρα του σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες έγραψε τα βιβλία: «Το Αύριο της Ελλάδας», «Ποια Αριστερά», «Λεωνίδας εκ βαθέων», «Στιγμές από την προσωπική μου διαδρομή» (3 τόμοι), «Ανατρεπτικά» και «Το αδιέξοδο βήμα του εθνικισμού».

Ο Λεωνίδας Κύρκος πέθανε στις 28 Αυγούστου 2011, σε ηλικία 86 ετών. Την πολιτική διαδρομή της οικογένειας Κύρκου συνεχίζει ο γιος του Μίλτος Κύρκος (γ. 1959), ευρωβουλευτής με «Το Ποτάμι».

 
Διονύσης Τσακνής, έλληνας τραγουδοποιός.
 

Θάνατοι

μ.Χ.

 
Αλέξανδρος Α', βασιλιάς των Ελλήνων (1917-1920). (Γεν. 20/7/1893)

Αλέξανδρος Α’
1893 – 1920

Βασιλιάς της Ελλάδας (30 Μαΐου 1917 - 12 Οκτωβρίου 1920). Δευτερότοκος γιος του βασιλιά Κωνσταντίνου Α’ και της βασίλισσας Σοφίας, γεννήθηκε στην Αθήνα στις 20 Ιουλίου 1893.

 

Αποφοίτησε από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων με μέτρια βαθμολογία. Σε ηλικία 19 ετών πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους ως διαγγελέας του πατέρα του, που ήταν αρχιστράτηγος του ελληνικού στρατού.

Μετά τον εθνικό διχασμό και την εμμονή του Κωνσταντίνου στην ουδετερότητα της Ελλάδας κατά τον Α’ Παγκόσμια Πόλεμο, οι συμμαχικές δυνάμεις με τελεσίγραφο, που παρέδωσε ο αρμοστής τους στον Πειραιά, Σαρλ Ζονάρ, απαίτησαν την απομάκρυνση από το θρόνο τόσο του ιδίου, όσο και του διαδόχου Γεωργίου.

Έτσι στις 30 Μαΐου του 1917 ο Αλέξανδρος αναγορεύθηκε βασιλιάς, σε ηλικία 24 ετών. Στο μικρό χρονικό διάστημα της βασιλείας του προσπάθησε όσο ήταν δυνατόν να μην εμπλακεί στα πολιτικά πράγματα. Η ηπιότητα και η διαλλακτικότητα του χαρακτήρα του συνέβαλαν με την πάροδο του χρόνου στη συμφιλίωςή του με τον Βενιζέλο, παρά το συναισθηματικό βάρος από την εκδίωξη του πατέρα του. Ήταν αρκετά δημοφιλής στις τάξεις του στρατεύματος, εξαιτίας και της Μικρασιατικής εκστρατείας, που ξεκίνησε την περίοδο της βασιλείας του.

Ο δεσμός του με την κοινή θνητή Ασπασία Μάνου, κόρη επιλάρχου Πέτρου Μάνου ιππάρχου των Ανακτόρων, προκάλεσε σάλο, τόσο εντός της βασιλικής οικογένειας, όσο και στον πολιτικό κόσμο. Μάταια ο Βενιζέλος τον συμβούλευσε να παντρευτεί την πριγκίπισσα Μαίρη, κόρη του Βασιλιά της Αγγλίας Γεωργίου Ε’.

Στις 4 Νοεμβρίου 1919, παρά τις αντιρρήσεις της βασιλικής οικογένειας και του Βενιζέλου, προχώρησε σε μοναργατικό γάμο με την αγαπημένη του. Το γεγονός προκάλεσε σκάνδαλο και παρά λίγο να στοιχίσει την απομάκρυνση της μοναρχίας από την Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση απαίτησε την απομάκρυνση της κυρίας Μάνου, που έφυγε για το Παρίσι, συνοδευόμενη από τον Αλέξανδρο.

Στην «Πόλη του Φωτός» συναντήθηκε με το Ελευθέριο Βενιζέλο και διευθέτησαν το πρόβλημα νομιμότητας του γάμου του. Ο Αλέξανδρος επέστρεψε στην Ελλάδα, αλλά λίγο πριν από το δημοψήφισμα για την επάνοδο του πατέρα του Κωνσταντίνο στο θρόνο, πέθανε από στρεπτόκοκκο στις 12 Οκτωβρίου 1920, μετά από δήγμα πιθήκου στα βασιλικά ανάκτορα του Τατοΐου.

 
Ντιν Άτσεσον, υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, γνωστός από το ομώνυμο σχέδιο για τη λύση του Κυπριακού. (Γεν. 11/4/1893)
 
 
Ζαν Ρενέ Λακόστ, γάλλος τενίστας και ιδρυτής της φερώνυμης εταιρείας ειδών ρουχισμού με σήμα το κροκοδειλάκι (Lacoste). (Γεν. 2/7/1904)

 

 

πηγη: www.sansimera.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου